door







De zaken die voor jou zo belangrijk zijn dat ze jouw gedrag sturen? Af en toe coach ik mensen, en een van de eerste dingen die ik dan doe, is waarden uitvragen. Dat levert meteen een waardevol lijstje op, waarnaar ze heel vaak terug kunnen grijpen. Als er namelijk gedoe is, thuis of op het werk, komt dat negen van de tien keer door een verschil in waarden met je omgeving.


Vaak kun je er niet de vinger opleggen waar het misgaat. Het is een ‘buikgevoel’ dat het niet lekker loopt. En dan is het herkennen en erkennen van het verschil in waarden vaak al genoeg om er anders mee om te gaan. Jouw persoonlijke lijstje met waarden, privé en in een werksituatie, gelden dan als navigatie. Je morele kompas.
Het leven wordt gemakkelijker als je morele kompas kent. Je maakt betere keuzes. Je komt dichter bij jezelf, handelt vanuit je eigen kracht en zoekt de omgeving waar die het best tot zijn recht komt. Je bent veel beter in staat om bijvoorbeeld moeilijke beslissingen te nemen omdat deze gestoeld zijn op jouw diepere waarden.


Ik heb weleens gewerkt in een omgeving waar het niet lekker liep. Ik kon er niet goed achter komen waar dat aan lag en ging steeds harder mijn best doen om het te veranderen. Het hielp niet. Tot uiteindelijk het kwartje viel: voor mij zijn de waarden openheid en vertrouwen heel erg belangrijk. Als hier voor mijn gevoel niet aan voldaan wordt, functioneer ik niet goed. Dan ga ik onproductief gedrag vertonen, waardoor ik ook geen waarde toevoeg aan de omgeving.


Wat je intrinsiek belangrijk vindt, stuurt je gedrag. En dat bepaalt dan weer je toegevoegde waarde. Paul Polman, CEO van Unilever, wilde priester worden of dokter. Uiteindelijk ging hij het bedrijfsleven in waar hij nu geldt als een van de meest bevlogen leiders. Hij inspireert met zijn duurzame denkbeelden niet alleen 173.000 werknemers maar ook veel anderen. En wat meer is; hij zet ook echt een stip op de horizon: omzetverdubbeling en halvering van milieubelasting.


Een persoonlijke bijdrage leveren aan het uitbannen van honger en armoede: dáár ligt zijn ambitie - voor minder doet hij het niet. En hij doet dat in de omgeving waar hij het krachtigst is: het bedrijfsleven. 'Als ik in mijn graf lig, zegt niemand: hij heeft het marktaandeel van Robijn verhoogd' aldus Polman. Zijn jongensdroom bepaalde uiteindelijk zijn waarde: mensen helpen. Dat is voor hem belangrijker dan het boeken van winst op korte termijn zoals dat voor veel managers wel geldt.


De topman bepaalt uiteindelijk voor een belangrijk deel de collectieve waarden van een organisatie. Mensen die zich totaal niet in het verhaal van Polman zullen herkennen, zullen op een bepaald moment niet meer voor Unilever willen werken. Daarentegen trekt het Unilever Sustainable Living Plan nieuwe talenten aan die zich willen inzetten voor een bedrijf met deze waarden. Daarom is een bevlogen leider ook zo belangrijk. Die spreekt mensen aan op hun persoonlijke drijfveren en intrinsieke motivatie.
Persoonlijke drijfveren én een collectieve, concrete, ambitie zijn van wezenlijk belang om mensen mee te krijgen in een cultuurverandering.